2 месяца назад

Қазақстан экологияны қолдайды: қауіпті қалдықтардың көлемін азайту.

Алматыда First Recycling қазақстандық компаниясы жұмысын бастады. 2009 жылдан бері Technic Destroy брендімен жұмыс істеп келе жатқан компания қалдықтарды қайта өңдеу саласында көшбасшылардың бірі ретінде танылды, деп хабарлайды inbusiness.kz. Жаңа зауыттың іске қосылуы әртүрлі электронды құрылғылар мен заманауи гаджеттерде қолданылатын аккумуляторлардың қоршаған ортаға теріс әсерін айтарлықтай азайтуға мүмкіндік береді.

Батареяларды мұқият қайта өңдеу нәтижесінде алынған өнімдер шетелге экспортталып, сондай-ақ жергілікті кәсіпорындарда түрлі бұйымдар мен материалдар өндіру үшін пайдаланылатын болады.

First Recycling компаниясының басшысы Рустам Юнусбаевтың айтуынша, Қазақстанда әзірленетін жаңа технологияларды енгізу қоршаған ортаға зиянды әсерді азайтып қана қоймай, бастапқы ресурстардың тұтынуын да төмендетеді.

Бастапқы ресурстарды өндіруді қысқарту табиғи байлықтарды сақтауға мүмкіндік береді және экологияны жақсартуға айтарлықтай үлес қосады. Біздің зауытымыз қоршаған ортаны қорғауда жаңа мүмкіндіктер ашуда: қайта өңделген батареялар экспорттық өнімдердің жаңа көзіне айналуда. Бұл Орталық Азияда теңдесі жоқ бірегей кәсіпорын. Біз тек әлемдік стандарттарға сәйкес келіп қана қоймай, оларды біздің аймаққа енгіземіз.

Қазіргі уақытта жаңа зауытта өндірілген өнімге қызығушылық танытып отырған төрт ірі қытайлық компаниямен келіссөздер жүргізілуде. Экспортқа ең үлкен сұраныс жоғары литий құрамды ұнтаққа бағытталған – бұл әлемдік нарықта сұранысқа ие бағалы металл. Литий негізіндегі химиялық қосылыстар қазіргі заманғы электронды құрылғыларда, электромобильдерде және басқа да көлік құралдарында қолданылатын аккумуляторлардың негізгі компоненттері болып табылады.

Рустам Юнусбаев жаңа зауыттың электромобильдердің аккумуляторларын қоса алғанда, барлық литий-ионды батареяларды қайта өңдей алатынын атап өтті. Литий-ионды батареяларды қайта өңдеуге басымдық берілгенімен, жабдық басқа батарея түрлерін, мысалы, AA, AAA және т.б., қайта өңдеуге мүмкіндік береді. Бұл жоба BAT Kazakhstan компаниясымен ынтымақтастықтың арқасында мүмкін болды.

Қазақстандағы литий-ионды батареяларды қайта өңдеу бойынша алғашқы зауыттың ашылуы елдің қоршаған ортаны қорғау бағдарламаларын іске асырудағы маңызды қадам болып табылады, деп атап өтті BAT Kazakhstan компаниясының басшысы Вугар Манафли.

Соңғы онжылдықтарда біз смартфондарымызды, ноутбуктерімізді, электромобильдерімізді және басқа да құрылғыларды қуаттайтын батареяларға қатты тәуелді болдық. Сұраныстың өсуімен қатар істен шыққан батареялардың саны да артуда, бұл үлкен экологиялық қауіп тудырады. Біз бұл зауыттың ашылуын планетаны қорғауға қосқан үлесіміз деп санаймыз, ол Қазақстанның және біздің компанияның болашақ үшін жауапкершілікті өз мойнына алуға дайын екенін көрсетеді.

Сарапшылардың бағалауынша, Қытай аккумуляторларды қайта өңдеу саласында әлемдік көшбасшы болып табылады. Бұл саладағы жаһандық нарық көлемі қазіргі уақытта шамамен 11 миллиард долларды құрайды және алдағы үш-төрт жылда 18 миллиард долларға дейін өсуі болжануда.

Литий-ионды батареяларды өндіруге арналған компоненттерге жоғары сұраныс пен электромобильдер өндірісінің өсуі химиялық элементтердің тапшылығына әкелуі мүмкін. Сондықтан аккумуляторлар өндіретін көптеген жетекші елдер пайдаланылған батареяларды қайта өңдеу зауыттарына басымдық беруде.

Қазақстандағы литий батареяларын қайта өңдеу бойынша алғашқы зауытқа салынған инвестициялар 180 миллион теңгеден асты. Жаңа өндірісті құру шығындарының бір бөлігін BAT Kazakhstan компаниясы өз мойнына алды.

BAT Kazakhstan компаниясының аккумуляторларды қайта өңдеу зауытының құрылысына инвестициялар қоршаған ортаға экологиялық жүктемені азайту мақсатында Қазақстандағы компанияның әлеуметтік жобаларының бірін іске асыруға бағытталған, деп атап өтті компанияның кадрлармен жұмыс жөніндегі директоры Айнұр Аманжолова.

Біздің жаһандық стратегиямызға қоршаған ортаны қорғау кіреді. Біз БҰҰ-ның 17 мақсатының бірнеше бағытын қолдаймыз және әр ел үшін ең өзекті жобаларды таңдаймыз. Қазақстанда біз үшін литий-ионды ізді азайту өте маңызды. Бұл жоба басымдыққа ие болды, өйткені ол қайталама ресурстарды тиімді пайдалануға бағытталған. Біз бұрыннан бері жұмысымызда пайдаланылған материалдарды қайта өңдеу кәсіпорындарымен ынтымақтастық жасап келеміз және енді бұл тізімге аккумуляторларды қайта өңдеуді де қостық.

Алматыда электр көліктерінің қарқынды дамуын ескере отырып, аккумуляторларды қайта өңдеу қуаттарын құру өзекті мәселе болып отыр. Эколог және мәслихат депутаты Тимур Елеусізов бұл қуаттар аймақ пен ел үшін экологиялық қауіптерді азайтады деп атап өтті.

Қоқысқа тасталған литий-ионды батареялар қоршаған орта үшін үлкен қауіп төндіреді. Литий, никель және кобальт сияқты улы заттар топыраққа және су қабаттарына еніп, топырақтың сапасын төмендетіп, су ресурстарын ластайды. Қайта өңдеу осы қауіптерден аулақ болуға, қауіпті заттарды қауіпсіз түрде жоюға және бағалы материалдарды өндірістік циклге қайтаруға мүмкіндік береді.

Ашылу кезінде Рустам Юнусбаев Вугар Манафлиге жаңа литий-ионды батареяларды қайта өңдеу зауытының өнімдері салынған символикалық сыйлық табыс етті. Кәсіпорынның қуаты айына 30 тоннаға дейін аккумуляторларды қайта өңдеуге мүмкіндік береді, болашақта өндірісті кеңейту жоспарлануда.

Бағалауларға сәйкес, пайдаланылған аккумуляторлардың бір тоннасын қайта өңдеу литийдің 250 кг дейін үнемдеуге мүмкіндік береді, бұл оның өндіруге қажеттілікті айтарлықтай азайтады. Сонымен қатар, қоқысқа тасталуы мүмкін және экожүйеге ұзақ мерзімді теріс әсер етуі мүмкін қалдықтардың мөлшері азаяды.

Литийді бастапқы көздерден өндіру үлкен энергетикалық шығындарды талап етеді. Бір тонна литий өндіру кезінде көміртектің ізін шамамен 15 тонна көмірқышқыл газ құрайды, ал бір тонна литий-ионды аккумуляторларды қайта өңдеу бұл шығарындыларды 70-80% азайтуға мүмкіндік береді.